Mostra

Η “ΜΟΣΤΡΑ” των ΘΥΜΙΑΝΩΝ

Τα Θυμιανά είναι ένα μεγάλο χωριό της Χίου. Βρέχεται ανατολικά από Αιγαίο πέλαγος με τις υπέροχες παραλίες του Μέγας Λιμνιώνα και Καρφά και το λιμανάκι της Αγ. Ερμιόνης και συνορεύει βόρεια με το ευωδιαστό και πανέμορφο Κάμπο.

Πιο παλιά ονομαζόταν “Ευγημιανά”, λόγω της πολύ καλής φημής που είχε για την πέτρα και τους μαστόρους της. Η Θυμιανούσικη πέτρα, είδοσ ψαμίτη με υπέροχα χρώματα (ώχρα, μπεζ, κίτρινο και βυσσινί) πρωταγωνιστεί στα αρχοντικά του Κάμπου και τους αυλότοιχους δίνοντας αυτό το ιδιαίτερο χρώμα στην περιοχή.

H εξόρυξη της Πέτρας, το πελέκημα, το σκάλισμα και το χτίσιμό της γινόταν με μαεστρία από τους Θυμιανούσους τεχνίτες. Σε κάθε βήμα της επεξεργασίας της πρωταγονιστούσε και ένα συνάφι – αδελφάτο. Το συνάφια ήταν αρχικά πέντε, των Πετροκόπων – Στενακούσων, Πελεκάνων, Χτιστών, Σιδεράδων και Καρφοπεταλωτάδων. Κάθε αδελφάτο είχε τον προστάτη άγιο του, η χάρη του οποίου εορταζόταν με μεγάλο πανηγύρι.

 Tymania's “Mostra”

 Tymania is a big village on Chios. On the east side it is surrounded by the Aegean Sea with the fantastic beaches of Megas Limniona and Karfas and the small port of Agios Ermionis and on the north side it borders on the fragrant and wonderful Kambos.

In the past they named it “efgimiana”, because of the very good reputation that its stones and craftsmen had. The Tymanian stone, a kind of sandstone with fantastic colours (ochre, beige, yellow and cherry) plays the main role in the manor houses of Kambos and in giving the special colour to the walls of the yards in the region.

The mining of the stones, the hewing, the sculpting and the building was done by skilled Thymanian workers.

Every step of the working was a speciality, workers of the same speciality formed a guild (sinafi). At the beginning there were five guilds of the workers – stenakuson, pelekanon, chtiston, sideradon and karfopetalotadon. Each guild has a protector. To thank this protector there is a great paningiri.

Τι είναι Μόστρα

Βράδυ Τυρινής Παρασκευής, σε ημερομηνία χαμένη στον μεσαίωνα. Ήταν τότε που η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε υποστείλει τους «Αετούς» και η Γαληνότατη Αυτοκρατορία της Βενετίας και της Γένοβας, αν και κατακτήτριες, πολλών παράλιων περιοχών της Ελλάδας, αδυνατούσαν να τις προφυλάξουν από τις ορδές των πειρατών που λυμαίνονταν τα παράλια και ενώ οι Θυμιανούσοι γλεντούσαν, έφτασε με σινιάλο των βιγλατόρων η είδηση πως Πειρατές πλησιάζουν στοω Μέγα Λιμνιώα. Οι Θυμιανούθσοι ξεσηκώνονται, παίρνοντας κυρίως εργαλεία της δυολειάς, λίγα κρυμμένα ξίφι και ότι άλλο μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν σαν όπλο και καταστρώνοντας στρατηγικό σχέδιο, στήνουν ενέδρα σ’ένα στενό πέρασμα, τον Στένακα. Εκεί γίνεται φονική μάχη και οι Θυμιανούσοι κατατροπώνουν τους Πειρατές και τους ρίχνουν στη θάλασσα. Επιστρέφουν πανηγυρίζοντας στο χωριό φωνάζοντας «Βρε, βρε, Μωρή Μωρή» και κρατώντας κλαδιά ελιάς γλενούν την νίκη τους. Οι αιχμάλωτοι κρεμάζονται – μοστράρονται για 3 μέρες στη κεντρική πλατεία του χωριού για να διαλαληθεί σ’ όλους η επιτυχία τους.

Έκτοτε, κάθε χρόνο υπό την ευθύνη των αδελφάτων των Στεωακούσων και των Χτιστάδων και από το 1976 υπό την ευθύνη του Μ.Ε.Ο.Θ., την Τυρινή Παρασκευή <Ανεβάσουν τη Μόστρα> και την Τυρινή Κυριακή την <Κατεβάζουν>.

Η μάχη αναπαπίσταται με τε περίτεχνα βήματα του χορού <Ταλίμι>, υπό τη συνοδεία παγιαυλιών και τουμπιών. Ανδρεία, παλικαριά και ομορφιά σε όλο τησ μεγαλείο. Κλείνοντας χορεύουν τον επινίκειο χορό <Δετό>, που σφραγίζει την συναδελφοσύνη των Θυμιανούσων. Τα συνάφια, κρεμούν τα λάβαρα τους και τις ελληνικές σημαίες στα κάγκελα του Άη Στράτη και έτσι κλείνει το παραδοσιακό κομμάτι της Μόστρας μας.

What is Mostra?

It was a Friday afternoon in a not passed down year of the middle age. At that time, the Byzantine Empire was supported by the “Αετούς“, the eagles, and the great empire of the Venetian and the Genoese Empire. Although they have been originally the conquerors, they made the protection of the coasts for the Hellenic people, because they couldn’t protect themselves from the hordes of pirates. However, one day the pirates came and attacked the coast. At the same time they received the message that the pirates are coming to the Big Limnoa “Μέγα Λιμνιώα“, they were celebrating. They dropped everything in order to fight against the pirates. They took all the things they had like implements, some swords or other stuff which could be used as a weapon and fought against the pirates. Furthermore, they made a plan in which they wanted to attack the pirates through a sea narrowness. After the thought they went back in their village and shouted (“Βρε, βρε, Μωρή Μωρή”). The people were waiting with branches from the Olive trees in order to celebrate their victory. After that, the pirates were hanged in the centre marketplace in order to show their success for three days.

Until 1976 Mostra was organized under the responsibility of the “Sinafia” Stenakusi and Histades every year. Since then it is organized by the Cultural club of Thimiana (Μ.Ε.Ο.Θ.). On Trinity Friday <Mostra arises> and on Trinity Sunday “Mostra descends”. The elaborate steps of the dance “Ταλίμι” (Talimi)represent the fight between the villagers and the pirates and remind of the bravery of their anchestors.

You can see fortitude, courage and beauty in all its glory. Finally they dance the dance of victory “Deto”, which seals the fellowship of Thimianos. In the end, they hang “lavara” and greek flags on the handraul of the church Agios Efistratios and with this the traditional part of our Mostra ends.

Η Μόστρα σήμερα

Την Τυρινή Παρασκευή το Βράδυ το ανέβασμα της Μόστρας έχει χρώμα πιο Διονυσιακό <Κουδουνάτοι> ντυμένοι με ποικιλόμορφα ρόυχα και με καλυμμένo το πρόσωπο με μουτσούνες (μάσκες), κρύβοντας την πραγματική τους ταυτότητα, κρατούν ξύλα, μπαστούνια, μαγούπες για να χορέψουν το ταλίμι, όπως είθισται, και περιφέρονται ανάμεσα στον κόσμο με πειράγματα και αστεία.

Την Τυρινή Κυριακή το χωριό μας φοράει τα καλά του!

Βρακάδες και πειρατές ξεκινόυν το πρωί από τα ξωκκλήσια του Αγίου Δημητρίου Κτιστών και του Αγίου Ιωάννη Στενακούσων και αφού αποδώσουν φόρο τιμής στους νεκρούς κατεβαίνουν χοπεύοντας προς το χωριό. Στην πλατεία Βουρνού τα σινάφια συναντιούωται και ενωμένος τους υποδεχόμαστε οτον κεντρικό δρόμο του χωριού.

 Μετά την αναπαράσταση της μάχτης και το τέλος του παραδοσιακού εθίμου σκολουθεί το Καρναβάλι μας. Ο Βασιλιάς Καρνάβαλος βγαίνει να σκορπίσει χαρά και χαμόγελα και να σατυρίσει την επικαιρότητα. Κουδουωάτοι, άρματα με πολυάριθμα πληρώματα ακολουθούν χορεύοντας στους ρυθμούς καρναβαλικής και όχι μόνο μουσικής.

Ακολουθεί παραδοσιακό νησιώτικο γλέντι στην πλατεία Καρούλι. Για σαράντα περίπου μέρες, εθελοντές, κάθε απόγευμα, με μεράκι και αγάπη για το έθιμο, δουλεύουν στη Κοινοτική αποθήκη και στο κτίριο του Μ.Ε.Ο.Θ. για να φτιάξουμε τα Κουστούμια των πληρωμάτων και τα ευφάνταστα άρματα μας.

Κέφι, διάθεση για προσφορά, συνάμα με αγωνία και ευθύνη, είναι τα συναισθήματα που Κυριαρχούν. Η Μόστρα μας, το μεγαλύτερο γεγονός του χωριού μας, το μεγαλύτερο καρναβάλι του Βορειανατολικού Αιγίου, είναι το ραντεβού μας με την παράδοση και την ιστορία μας αλλά ταυτόχρονα είναι και το δώρο μας στη σημερινή κοινωνία. Το γέλιο μας, η θετική άποψη ένεση και μια χαρούμενη ανάπαυλα στην καθημερινή ρουτίνα.

Mostra today

At the evening of Trinity Friday Mostra arises in a more Dionysian way. “Kudunati” wear traditional clothes and masks on their faces in order to hide their real identity, carry wooden sticks and dance the Talimi, roam among the people joking and teasing with them.

At the Triniti Sunday the village shows itself from it's best side. In the morning the people walk from the chapels of Agios Dimitriou and Agios Ioanni Stenakouson, dressed as Vrakades and pirates. After paying tribute to the dead they dance the Talimi on the way down to the village.

At the “Vournou” square the two “Sinafia” meet and walk united on the main street of the village. After the depiction of the fight and the end of the traditional customary follows our κarneval. The carnival parade of theme floats escorted by groups of people each dressed up according to the theme. The king κarneval appears in order to give happiness smiles and fun to the people. The bells, the weapons with many ammunition follow the dancers in the rhythms not only of the music but also of the carnival. It follows traditional insularity feast in "Καρούλι Square".

For about two months, volunteers, every afternoon, with zeal and love for the custom, work in the community warehouse and in the building of M.E.O.Th in order to prepare the costumes of the crews and our imaginative weapons. They share all kinds of feelings and experience a period full of activities. Our costume, the biggest event of our village, the biggest carnival of the north-eastern Aegean, is a meeting with our tradition and history but at the same time it is also a gift to all people. Our positive view of life and our laughter aims to give a chance to everyone to have a joyful rest in his or hers daily routine.